Historia oraz przegląd modeli samochodu dostawczego FSC Żuk
Samochód Żuk został wyprodukowany w latach 1959 - 1998 olbrzymiej liczbie 587 818 egzemplarzy, dla porównania produkowany także prawie przez czterdzieści lat słynny francuski samochód dostawczy Citroen H/HY [1947 - 1981] powstał w ilości tylko 473 289 sztuk. Konstruktorami pojazdu byli inżynierowie Stanisław Tański oraz Roman Skwarek. Za wygląd nadwozia odpowiedzialny był Julian Kamiński. W szczytowych okresach produkowano 30 tysięcy Żuków rocznie. Samochód produkowany był zarówno na eksport, jak i na rynek krajowy. Nazwa samochodu wzięła się od pasiastego malowania ostatecznej wersji prototypu pojazdu. Została ona zaproponowana przez Juliana Kamińskiego
Samochód dostawczy Citroën H z nadwoziem typu furgon, produkowany przez koncern Citroën w latach 1947–1981. CC BY-SA 3.0, Źródło
- 1956 – w FSC w Lublinie pod kierownictwem inż. Stanisława Tańskiego powstaje projekt.
- 1 maja 1958 – pokaz modelu A 03 (nadwozie pick-up)
- 1958 – próbna seria 50 szt.
- 24 lipca 1959 – rozpoczęcie produkcji seryjnej
- 1964 – wersja A 03 PTHW-2 Pieczywo (nadwozie furgon specjalizowane do przewozu produktów żywnościowych)
- 1965 – wersja A 05 (nadwozie furgon, silnik S-21)
- 1965 – wersja A 13 (wersja eksportowa z silnikiem S-21)
- 1965 – prototyp A 03 PTHW-2 Odzież (nadwozie furgon specjalizowane do przewozu odzieży, silnik M-20)
- 1965 – prototyp A 08 PTHW-1 Pieczywo (nadwozie furgon specjalizowane do przewozu produktów żywnościowych na podwoziu prototypowej wersji A 08 z silnikiem S-21)
- 1966 – zmiana silnika z M-20 na S-21
- 1966 – wersja A 14 (samochód pożarniczy w wersji eksportowej)
- 1967 – modele A 09 (silnik dolnozaworowy M-20) i A 11 (silnik górnozaworowy S-21) z drewnianą skrzynią ładunkową.
- 1968 – model A 15 (samochód pożarniczy na rynek krajowy)
- 1970 – model A 07 (furgon towarowo-osobowy z silnikiem S-21)
- 1970 – rozpoczęcie montażu Żuka w Egipcie w zakładach ELTRAMCO z części dostarczanych z Polski. Pojazd oferowany był tam pod nazwą ELTRAMCO Ramzes i montowany do lat 90. z licznymi modyfikacjami.
- 1972 – model A 18 (dziesięcioosobowy mikrobus) i R z dłuższą kabiną i mniejszą skrzynią ładunkową
- 1973 – wprowadzenie nowej kabiny kierowcy. Samochody z nią miały dodatkową literę M na końcu nazwy typu.
- 1974 – wprowadzono dwuobwodowy układ hamulcowy ze wspomaganiem
- 1977 – model A 151 C (samochód pożarniczy - wersja przystosowana do zamontowania na przednim zderzaku autopompy)
- – model A 16 B z dłuższą kabiną dla 6 osób i mniejszą skrzynią ładunkową i przyczepą jednoosiową D-17 o ładowności 350 kg i skrzyni ładunkowej o wymiarach 215 na 175 cm
- 1988 – Wprowadzenie do palety jednostek napędowych wersji z silnikiem wysokoprężnym 4C90 Andoria o pojemności 2417 cm³ i mocy 70 KM
- 1991 – Od tego roku Żuk po zmianie nazwy fabryki występował pod marką FS Żuk.
- 1995 – Mitor-01, prototyp wersji szynowej (drezyny) będący rozwinięciem koncepcji szynowej Warszawy M-20 i M-223 (pojemność: 14 pasażerów, prędkość maksymalna: 60 km/h)
- 13 lutego 1998 – zaprzestanie produkcji po wyprodukowaniu 587 818 egzemplarzy
5. Silniki stosowane do napędu samochodu FSC Żuk
M-20
Silnik M-20 wywodził się ze skróconego o dwa cylindry amerykańskiego sześciocylindrowego silnika rzędowego Dodge o pojemności 3,6 l (217,8 cali sześciennych). Silnik Dodge D-5 został skopiowany w ZSRR tuż przed II wojną światową, częściowo w oparciu o wykradzioną dokumentację, i w 1940 roku wdrożony do produkcji pod oznaczeniem GAZ-11. Radziecki silnik został przewymiarowany do systemu metrycznego, na skutek czego jego pojemność zmniejszyła się z 3568 cm³ do 3485 cm³; średnica cylindrów wynosiła 82 mm, a skok tłoka 110 mm. Moc wynosiła 76 KM, a w wersji GAZ-11A, z aluminiową głowicą, 85 KM. Silnik czterocylindrowy został opracowany dla nowego samochodu GAZ-M20 Pobieda, jako bardziej ekonomiczna alternatywa silnika sześciocylindrowego. Silnik M-20 był bardzo popularny w Polsce i ZSRR. Montowano go w samochodach: GAZ-69, Pobieda, Warszawa, Nysa, Tarpan, Żuk. Był produkowany w FSO do lat 70. XX wieku. Był w międzyczasie modernizowany, zwiększono stopień sprężania z 6,2 do 6,8, co dało niewielki przyrost mocy i spadek zużycia paliwa. Silnik był bardzo elastyczny w pracy, nieskomplikowany, miał niskie wymagania odnośnie do jakości paliwa. Zalety te zostały okupione dużym zużyciem paliwa i sporą masą samego silnika.
Silnik M-20 był chłodzony cieczą, posiadał tradycyjny gaźnik, cztery cylindry w układzie rzędowym, po 2 zawory na cylinder. Był silnikiem dolnozaworowym.
- Typ - M 20
- Gaźnik - jedno gardzielowy, typu G-35, wyposażony w układy: biegu jałowego, przejściowy, główny, wzbogacania (uruchamiany mechanicznie), pompkę przyspieszającą, układ rozruchowy
- Wałek rozrządu - napędzany od wału korbowego za pośrednictwem kół zębatych
- Aparat zapłonowy napędzany od pompy oleju z regulatorem odśrodkowym i podciśnieniowym.
- Kolejność zapłonu - 1-2-4-3
- Układ smarowania - ciśnieniowo-rozbryzgowe, pompa oleju zębata, napędzana od wałka rozrządu
S-21
4C90
Źródła: